Albert Pasho: Leter kembimet e Ali Pashe Tepelenes.

Ne kohet moderne,ne eren e digitalizimit,digitalizimi arkivave kjo metode e instrument po ndikon shume historianet ne shkruarjen e historise,ne studimet e tyre kjo metode e re jep parashikime,pyetje e rezultate ne histori.Behet fjale per digitalizimin e archivit te Ali Pashe Tepelenes nje projekt i historianeve turk ne kete drejtim, bashkon metodat klasike e te reja, dhe jep ndryshimet ekonomike,politike e ifrastrukturale te Epirit gjate sundimit te Ali Pashe Tepelenes.Ky grup historianes ne kete projekt ka shfrytezuar nje burime te gjere arkivash,nga ata rajonal ate te Ali Pashes dhe atij imperial,nga burime historike e te reja moderne,ne te jane perfshire raporte midis; Ali Pashe dhe familjareve,fuksionareve te administrates se tij ato ekonomike,ushtarake,bashkepuntore,komunitetet fshatare e qytetare ne bregdet dhe malesise me udheheqesit e tyre,bashkpunimi tregtar detar rajonal, Imperet dhe Imperet e rinj,komunita myslimane sufi,Patriakana greko ortodokse,manasteret,inxhinieret ushtarak,mjeket dhe shkenctaret,fuksionaret e imperial qe prezantojne qenderen Imperiale dhe haremet Imperiale,misionet diplomatike te fuqive te huaja.Kjo llojshmeri e gjere burimesh na jep ne menyre te ndryshme ate qe ishte paraqitur me pare.Nje nga shtyllat kryesore te ketij projekti eshte arkivi rajonal i Ali Pashe Tepelenes (1747-1821),perfshire ketu,letra,peticione,dokumenta ekonomike,memoradiume e deklarime kolektive.Keto dokumenta shkruajtur ne gjuhe te ndryshme(turke,greco,shqiptare,franceze,gjermane,italiane,ingleze) hedhin drite mbi rjetin e pushtetit dhe zhvillimin e tij ne Epirin e drejtuar nga Ali Tepelena.Ky software qe ka perdorur ky grup pune historianesh ,deshmone se çfare ishte perveç leterkembimit te thjeshte e direkt te personazheve historike te periudhes,dhe po ashtu ve ne dukje rolin e personazheve historike te kohes,te cilet ose te mohuar me pare,ose te panjohur sepse nuk ishin te fameshen.Ne figuren e meposhtme rezultat i ketij studime do te shihni e zbuloni rrjetin e bashkepuntoreve te Aliut,shume nga te cilet te panjohur me pare,qe ndihmon historianet ne studimin e figures se Ali Pashe Tepelenes si nje nga figurat me madhore te historise tone Kombetare dhe ti jap vendin e duhur dhe te merituar.